Wat als je jouw emoties helemaal zou toelaten?

Gepubliceerd op 25 januari 2025 om 08:21

Durf jij te voelen? In deze blog lees je meer over het belang van voelen en welke stappen je hierbij helpen.

Voelen, wat is dat? 

Emoties toelaten, het was jarenlang niet ‘mijn ding’. Ik ging het uit de weg, had van huis uit niet meegekregen, hoe je dat deed. Voelen was oncomfortabel, ik wist ook echt niet hoe dat moest. Het gevolg was dat ik mij groot hield, naar de buitenwereld toe het leek alsof er niks aan de hand was. En werd daarmee een binnenvetter. Emoties wegduwen, mij niet uitspreken en sterk blijven naar de buitenwereld werden mijn ‘overleef mechanismen’.  Mijn eetstoornis was daarin de ultieme manier om aan mijn gevoel voorbij te gaan. Mijn leven speelde zich vooral in mijn hoofd af, er was geen connectie met mijn lijf. Hierdoor voelde het soms alsof ik meer aan het overleven was, dan aan het leven. 

Waarom vermijden we emoties?

Ondertussen weet ik dat ik niet de enige ben. Velen van ons hebben niet geleerd om te voelen. In plaats daarvan kregen we vaak tegenovergestelde boodschappen mee, zoals:
“Niet piepen, gewoon doorgaan.”
“Niet huilen in het openbaar.”
“Stel je niet zo aan.”
“Wat ben je toch gevoelig.”

Daarnaast zijn er nog andere redenen waardoor we verwijderd raken van ons gevoel:

De drang naar geluk
We streven ernaar om ons altijd blij en gelukkig te voelen. De maatschappij schildert dit ook af als het ideaal: constant een ‘high vibe’ ervaren. Het lijkt alsof het leven maakbaar is en als je je even niet goed voelt, ligt dat vooral aan jezelf. Dit schept geen ruimte om alle gevoelens toe te staan en te ervaren, zeker niet de minder prettige.

Het beschermingsmechanisme van ons zenuwstelsel
Ons zenuwstelsel scant voortdurend op gevaar om ons te beschermen. Pijnlijke gevoelens kunnen oud zeer naar boven halen, waardoor we automatisch in de overlevingsmodus schieten. We gaan harder werken, blijven bezig of verdoven onszelf met alcohol, social media of andere afleidingen. Rationaliseren zonder écht te voelen of overmatig zorgen voor anderen (emotioneel pleasen) zijn ook manieren om pijn te vermijden. Deze patronen beschermen ons tijdelijk, maar verhinderen dat we de onderliggende pijn echt voelen en kunnen verwerken.

We hebben het nooit geleerd
Veel van ons leerden al vroeg om emoties te onderdrukken. Bekende uitspraken zoals “Niet zeuren, gewoon doorgaan” of “Niet huilen, het komt wel goed” maakten gevoelens klein en gaven het signaal dat ze er niet mochten zijn.

Onder bovenstaande patronen ligt vaak trauma, ontstaan in de jeugd, tijdens de geboorte of zelfs generaties terug. Zoals beschreven in Trauma, je bent gek als je het niet hebt, hoeft trauma niet altijd groot of dramatisch te zijn. Het kan ook subtiel en onzichtbaar zijn, zoals het constant aanpassen aan de verwachtingen van anderen of een gebrek aan emotionele steun.


"Het oud zeer uit je jeugd bepaalt je mate van ontwijkingsgedrag, beschermingsmechanismen en verdovingsimpulsen als volwassene."

Uit het boek: Trauma, je bent gek als je het niet hebt


Het belang van emoties toelaten

Emoties erkennen en uiten is niet iets wat we op school leren en vaak ook niet van onze ouders. Toch is het essentieel. Juist de ongemakkelijke emoties verdienen aandacht. 

Waarom voelen zo belangrijk is
‘Emotie’ komt van het Latijnse woord emovere, wat ‘energie in beweging’ betekent. Het is een soort energie die door je lichaam stroomt. Als je dit gevoel toelaat, krijgt het ruimte om weg te stromen. Hoe meer je het toelaat, hoe sneller een emotie bedaard. Verzet je ertegen of houd je eraan vast door er in je hoofd een verhaal van te maken, dan wordt de emotie juist sterker en langer aanwezig.

Denk bijvoorbeeld aan de opluchting na een flinke huilbui. Door te voelen, laat je emoties los. Dit creëert ruimte in jou om te onderzoeken wat de emotie je wil vertellen. Misschien voelt het in het begin heftig, maar oefening maakt het makkelijker. 

Emoties zijn belangrijke signalen
Daarnaast vertellen emoties je wat goed of juist niet goed voelt, of je iets nog moet verwerken, of dat iemand over je grens gaat. Als je je eigen emoties niet (h)erkent, laat je anderen bepalen hoe ver ze kunnen gaan. Je loopt het risico te leven naar de verwachtingen van anderen en raakt vervreemd van je eigen verlangens en behoeften. Dit ondermijnt je zelfvertrouwen en geluk.

Als je jezelf niet toestaat te voelen, ontzeg je jezelf een belangrijk deel van je bestaansrecht. Het is alsof je jezelf afwijst. Voluit leven betekent alle emoties accepteren en omarmen, ook de minder prettige. Voelen hoort bij het mens-zijn. Als je dit deel negeert, zeg je eigenlijk dat wat jij vanbinnen ervaart, er niet toe doet. Hoe kun je voluit leven als je jezelf deels afwijst?

Gevolgen van emoties mijden

Door emoties te vermijden, blijf je gevangen in de overleefmodus. Dit geeft het gevoel continu te moeten vechten: tegen jezelf, tegen wat je voelt en tegen het leven. In deze overleefmodus gebruiken we vaak strategieën om emoties te dempen. De één stort zich op werk en perfectionisme, de ander zoekt afleiding in eten, drank of social media. Dit zijn overleefmechanismen die ooit hielpen, maar op de lange termijn vooral tegenwerken.

Emoties wegduwen voelt als een bal krampachtig onder water houden: het kost veel energie en is niet vol te houden. Uiteindelijk raak je uitgeput. Opgekropte emoties kunnen zelfs leiden tot fysieke klachten, blokkades, neerslachtigheid of een gevoel van vervreemding. Je voelt niet meer wat bij je past, laat je makkelijker over je heen lopen en verliest vreugde. In andere gevallen kan het leiden tot angst, onzekerheid of eetproblemen.

Herken jij jezelf hierin?
Misschien herken je jezelf in een van de volgende situaties:

  • je bent een wandelend hoofd en verlangt naar rust in je hoofd
  • je vindt het lastig om echt contact te maken met jezelf of anderen
  • je zit niet lekker in je vel
  • je bent vooral bezig met anderen en pleasen
  • je weet niet goed wat je zelf wilt en voelt je onzeker
  • je hebt een muur om je heen gebouwd, voelt je snel aangevallen 
  • je staat de hele dag 'aan' en blijft maar doorgaan, kunt moeilijk ontspannen 
  • je voelt bewijsdrang, op zoek naar erkenning 

Door je emoties te doorvoelen, bevrijd je jezelf van de overleefmodus. Je krijgt meer ruimte om te voelen wat bij je past, je grenzen te bewaken en voluit te leven. Het is een proces, maar een dat de moeite waard is. Want voelen maakt je compleet mens.

Toestaan van emoties

Het is dus belangrijk om emoties te leren omarmen. Want pijnlijke ervaringen en de emoties die daarmee gepaard gaan, zullen er altijd zijn. Dat hoort nu eenmaal bij het leven. Hoe fijn zou het zijn als je beter om kunt gaan met dat wat jij voelt en op een prettigere manier leert omgaan met de downs in het leven? Het gaat je een hoop ruimte geven. Ruimte voor jezelf, voor jouw dromen, verlangens en behoeften. Gevoelens toestaan helpt je om te groeien als mens, zodat jij het leven kunt creëren waar je echt naar verlangt. Je zult minder vechten en meer overgeven aan het leven. Zodat jij kunt stralen van binnenuit!

Emoties toelaten begint met veiligheid en verbinding

Voordat je emoties kunt doorvoelen, is het belangrijk om weer contact te maken met je lichaam. Dit vertrouwen in je lijf is essentieel om je zenuwstelsel te kalmeren en te leren dat het veilig is om te voelen. Oefeningen zoals bodyscans, ademhalingstechnieken, meditatie of yoga kunnen hierbij helpen.


Ook de begeleiding van een coach of therapeut kan waardevol zijn. Een begeleider die rust en veiligheid uitstraalt, helpt je onbewust om deze staat zelf te bereiken. Dit proces heet reguleren: net zoals stress besmettelijk is, geldt dat ook voor ontspanning en kalmte.

 

Emoties willen gevoeld worden

Zelf kwam ik weer in contact met mijn gevoel tijdens een traject bij een lichaamsgerichte traumatherapeut. Ik begon als een ‘wandelend hoofd’, volledig afgesneden van mijn lijf. Langzaamaan kwamen mijn gevoelens terug en kwamen steeds meer emoties naar de oppervlakte. Hierdoor herkende ik patronen en kreeg ik inzichten, zoals hoe mijn eetproblemen voortkwamen uit het vermijden van emoties. Ik at mijn gevoelens weg.

Het herkennen van mijn patronen was een belangrijke eerste stap. Want pas als je weet hoe je met emoties omgaat, kun je iets veranderen. Vraag jezelf daarom af: Hoe ga jij om met jouw emoties? Kun jij ze aanvaarden, of duw je ze weg? En hoe doe je dat dan? Houd bijvoorbeeld een week lang bij hoe je op emoties reageert. Dit geeft waardevolle inzichten in je patronen en helpt je stappen te zetten richting verandering.

Volg 5 stappen om ruimte te geven aan je emoties 

1. Focus op je adem
Als emoties door je lijf razen, is het verleidelijk direct te handelen vanuit deze emotie en terug te vallen in oude patronen. Kies er bewust voor om de emotie toe te laten. Breng je aandacht naar je ademhaling en voel hoe je adem door je lichaam stroomt. Hiermee veranker je jezelf in het ‘nu’, in plaats van te vluchten.

2. Benoem de emotie
Voel wat er in je lijf gebeurt en geef de emotie een naam. Breng deze terug naar een van de vier basisemoties:
Bang (angst)
Bedroefd (verdriet)
Blij (vreugde) 
Boos (woede)
Dit helpt om je emotie te herkennen en te erkennen.

3. Geef ruimte aan de emotie
Breng je aandacht en ademhaling naar de plek in je lichaam waar je de emotie voelt. Sta jezelf toe deze volledig te ervaren, zonder oordeel. Zie het als een stroom die door je heen beweegt en daarna weer wegebt. Het kan zijn dat de emotie eerst sterker wordt, bijvoorbeeld dat je gaat huilen. Dat is oké. Onthoud dat de hevigheid meestal maar een paar minuten duurt.

4. Onderzoek wat de emotie je wil vertellen
Zodra de intensiteit van de emotie afneemt, ontstaat ruimte voor reflectie. Stel jezelf vragen zoals: "Wat heeft deze emotie getriggerd?" "Welke gebeurtenis of gedachte bracht dit gevoel naar boven?" Misschien ontdek je een oude pijn of een belemmerende overtuiging die aandacht vraagt.

5. Vervul je behoefte
Na het toelaten van de emotie komt de volgende stap: vervul de behoefte die eronder ligt. Elke emotie vraagt om een specifieke actie. Boosheid bijvoorbeeld, vraagt om grenzen te bewaken. Angst wijst je erop dat je veiligheid nodig hebt en verdriet vraagt om verwerking en troost.

Wat kun je doen om je behoefte te vervullen? Neem bijvoorbeeld een warm bad als je verdrietig bent, schrijf een brief als je boos bent, of geef grenzen aan door een duidelijke e-mail te sturen.

Blijvende verandering door emoties toe te laten.

Als je leert emoties te doorvoelen en te onderzoeken, merk je dat je anders reageert op situaties in je leven. Je handelt minder impulsief vanuit een primaire emotie en meer vanuit een bewuste, kalme plek in jezelf. Dit heeft een positieve invloed op de keuzes die je maakt: ze komen voort uit wie je écht bent, niet vanuit overlevingsmechanismen.

Geef jezelf de tijd om te oefenen. Het accepteren van emoties is een proces van vallen en opstaan, maar met elke stap wordt het makkelijker. Je zult merken dat zelfs oncomfortabele emoties je kunnen helpen groeien, dichter bij jezelf brengen en je leven op een positieve manier veranderen. Door compassie voor jezelf te ontwikkelen en stap voor stap contact te maken met je lichaam, kun je ruimte creëren voor alles wat er is. Wanneer je emoties toelaat, creëer je niet alleen rust en ruimte in je hoofd, maar ook in je lichaam. Je voelt je lichter, vrijer en meer verbonden met jezelf en je omgeving.

Herken je jezelf in dit verhaal? Weet dat je het niet alleen hoeft te doen. Neem vandaag nog contact op. Samen kijken we naar wat jij nodig hebt om jouw emoties weer te laten stromen en jezelf volledig te omarmen.


Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.